Wegens vakantie gesloten – Jarl van der Ploeg | Boekentip
door Miriam · 19 juni 2019
Italië blijft maar inspireren tot het maken van boeken en tv-programma's. Er is, zowel op scherm als op papier, al zo veel over gezegd, dat ik er inmiddels een beetje immuun voor ben geworden. Als je, net als ik, elke dag met Italië te maken hebt - zowel qua werk als privé - voegen de meeste verhalen niet veel toe. Toch besloot ik Wegens vakantie gesloten, het boek van Italië-correspondent Jarl van der Ploeg, juist wél te lezen.
Menig schrijver waagt zich aan de moeilijke taak dit onbeschrijflijke land te vatten in woorden. De kracht van een goed Italië-boek zit, mijn inziens, dan ook in de juiste woorden. En precies daarom is Jarls boek anders dan de andere. Zijn zinnen en onderwerpen zijn origineel en weten mijn toch al korte aandachtsboog gespannen te houden. Dat doet hij heel goed. Want niet alleen weet hij de Italianen prachtig te portretteren, ook zijn eigen ervaringen als inwoner van Rome, en die van hem als achtjarig jochie op vakantie in Pietrasanta, zijn een lust om te lezen.
Herkenbaar
In Wegens vakantie gesloten zien we alom bekende Italiaanse zaken als de gezonde Italiaanse levensstijl, de maffiapraktijken (in Ostia), het sluimerende rascisme, de ijdelheid van (sportende) Italianen, de positie van de vrouw en de migratieproblematiek. Personages als de paus, Berlusconi, Matteo Salvini en vrouwenverslinder Zanza komen voorbij. Allemaal typisch Italiaans en allemaal al vaker onder de loep genomen. Maar Jarl doet het net een stukje prettiger. De stukken die hij voor de krant schrijft lees ik altijd met veel plezier. Zijn verhalen zijn verrassend en grappig. Zoals dat van de man die zijn geld verdient als codista, oftewel iemand die (voor jou) in de rij staat, of het stuk over de directeur van de paniniplaatjesfabriek. Ook zijn analyse waarom Italianen nooit dronken zijn vind ik sterk.
Veel stukken in het boek zijn vooral herkenbaar, omdat ik ze al eens heb gelezen, maar ik vind het leuk dat ze nu zijn gevangen in boekvorm. Ik herkende ook een aantal Italiaanse trekjes die hij beschrijft. Zoals dat overdreven gedoe van ziek worden van een beetje lucht en niet binnen drie uur na de lunch gaan zwemmen. Hoe vaak heb ik daarover al niet mee Italianen van mening verschild? Ik mis alleen nog de Italiaanse obsessie voor koorts in dit boek. Wat ik ook herkenbaar vind is de nonchalance waarmee Italianen de regels aan hun laars lappen. Maar voor het eerst las ik een echt goede verklaring voor dit fenomeen: 'Ego te absolvo a peccatis tuis in nomine Patris e Filii et Spiritus Sancti - Ik ontsla u van uw zonden in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, waarna hij vol door rood reed.' Fantastisch toch?
Italië in augustus
Dat Italië in augustus anders is, heb ik zelf ook gemerkt. Ook ik verbaasde me over de zomerdrukte op de stranden van Puglia die stipt op 1 september als sneeuw voor de zon verdween, terwijl we de dag ervoor nog tussen de zonnebadende lijven moesten zoeken naar een vrij stukje zand. En dan die eeuwige parasols en ligbedjes die het uitzicht zo kleuren!
De thematiek van augustus als kapstok voor de Italiaanse volksaard sprak me dan ook erg aan, maar overtuigde me uiteindelijk niet. Af en toe raakte ik die rode draad een beetje kwijt. Een hoofdstuk met de titel 'Die goddelijke zomer' meanderde richting het kindermisbruik binnen de kerk. Hoewel het razend interessant is, daar niet van, past dat specifieke onderwerp totaal niet bij de Italiaanse volksaard. Net als een korte episode met een Kruidvat-meisje die ik niet goed kon plaatsen.
Ook had ik graag gelezen waarom augustus de Italiaanse vakantiemaand bij uitstek is. Vroeger gingen Italiaanse fabrieken namelijk gewoon de hele maand augustus dicht, omdat het dan zo warm is, zo vertelde een Italiaanse vriend me toevallig een paar weken terug. De Italianen gingen dus min of meer gedwongen met vakantie en die traditie houdt men - zoals alle tradities - hardnekkig in stand. Dus draait het ook in Italië gewoon om de zon. Maar goed, dat is enigszins muggenzifterij van mijn kant. En laat Jarl nou net schrijven dat het Italiaanse woord voor muggenzifter, pignolo, eigenlijk een scheldwoord is...
Taal
Want verder leest het boekje heerlijk weg. Ik zeg boekje, want 200 bladzijden (waarvan een groot aantal ook leeg is), vond ik eigenlijk te weinig. Ik had nog wel meer willen lezen. Meer mooie zinnen als: 'De enige groep flaneurs waar ik diep in mijn hart problemen mee heb, zijn de gladde mannen op leeftijd die als pauwen op en neer lopen in de branding., [...]'Zoals gezegd ben ik erg gecharmeerd van de taal in dit boek. Dat is vooral een kwestie van smaak. Ik word heel blij van feitjes als dat het woord tifoso, (voetbal)supporter, van tifo (tyfus) komt. Dat het iemand is die 'bevangen is door een koortsachtige rilling; iemand die niet meer goed kan functioneren'. Die link had ik nooit eerder gelegd.
Of wat dacht je van deze beschrijving: 'Italianen hebben nooit haast, behalve als ze praten, dan moet opeens alles tegelijk.' Zo pakkend, zo waar! Of deze: 'Vaticaanstad heeft Franciscus, Rome heeft Francesco.' En: 'De zomerslaap is voorbij.' Ik moest ook erg lachen om de zongebruinde spijkers, maar als je daar meer over wilt weten, moet je Wegens vakantie gesloten maar lezen. Dat moet je sowieso doen als je van Italië houdt.
