Via Roma: de eeuwige stad in vijftig straten

Ik ben gek op verhalenbundels. Losse verhalen die je op een onbezet moment erbij kunt pakken. Vooral reisverhalen en verhalen over Italië zijn een welkome afleiding. Willemijn van Dijk schreef zo'n verhalenbundel: Via Roma. De geschiedenis van Rome in 50 straten. Reizen door Rome en nog iets leren ook!

In de inleiding stelt ze een interessante vraag: Hoe ontstaat een stad? Zeker een stad als Rome, waar 'alle wegen naartoe leiden'. Waar begin je zo'n verhaal? Willemijn begint bij de Tiber. 'Om de eerste prille tekenen te ontwaren van het ontstaan van een groepje hutten dat kon uitgroeien tot eeuwige stad, volgen we de enige "weg" waarvan we zeker kunnen weten dat hij er ook al was in de achtste eeuw voor Christus en zelfs ver daarvoor [...]'.

Legendes en historische gebeurtenissen

Daar begint haar zoektocht. De moderne vormgeving van het compacte boekje is, los van de paginavullende blokken tekst, rustgevend en pakkend. Geen antieke landkaarten, maar een design met strakke lijnen. Elke straat is voorzien van een ondertitel en een Romeins cijfer. Er komen pausen, keizers en heersers voorbij. Er zijn legendes en waargebeurde historische gebeurtenissen. Ze neemt ons mee naar een van de oudste uitvalswegen van de stad, de Via Appia Antica, waar ik zelf dit jaar nog heb gelopen. Ze voert ons langs beroemde pleinen als het Piazza della Rotonda (waar het Pantheon staat), het Piazza Navona en het Sint-Pietersplein. Sommige straten weet ik zo te vinden, andere zijn mij onbekend.

Wat Willemijn allemaal van de oudheid weet, kun je lezen op haar blog. Ikzelf ben er niet in thuis en in de eerste hoofdstukken heb ik wat moeite met alle data en namen. Maar er is ook moderne geschiedenis. Over de filmwereld van de Via Vittorio Veneto bijvoorbeeld. Ik leer dat het woord 'paparazzi' is afgeleid van een personage uit La Dolce Vita: de opdringerige fotograaf Paparazzo. Ook vertelt ze het verhaal van de christendemocratische politicus Aldo Moro, die in 1978 werd ontvoerd en vermoord door de Rode Brigades. Zijn lichaam werd teruggevonden in een auto in de Via Michelangelo Caetani, precies tussen de partijgebouwen van de christendemocraten en de communisten.

Via Roma

In Rome is geen Via Roma, al is het de meest voorkomende straatnaam in Italië. De paar steden die er geen hebben, willen waarschijnlijk de fascistische bijsmaak niet. Benito Mussolini verspreidde op 1 augustus 1931 de verordening dat elke stad een straat van niet geringe omvang Via Roma moest noemen. Maar dat terzijde. Wil je dit alles van dichtbij bekijken, maar weet je niet waar je moet beginnen? Achter in het boek staan vijf wandelingen die je kunt doen, elk met een eigen thema: klassiek Rome, pausen & de renaissance, Bernini & de barok, grand tour & de belle époque of het fascisme en WOII. En anders kun je gewoon lekker verdwalen.

Leuk, ik wil dit boek kopen: