Ik blijf hier – Marco Balzano | Boekentip
door Miriam · 19 november 2019
Ik blijf hier is een prachtige roman over het bergdorp Curon en de verschrikkingen die de bewoners ervan hebben meegemaakt in de vorige eeuw: de Tweede Wereldoorlog en de aanleg van een stuwdam die het dorp uiteindelijk van de kaart heeft geveegd. Schrijver Marco Balzano schreef het op, omdat bijna niemand deze geschiedenis kent. En dat deed hij heel goed.
Op 1 november 2019 was Marco Balzano in Nederland voor het Crossing Border festival. Toen ik werd gevraagd om voor hem te tolken, kon ik daar natuurlijk niet zomaar nee op zeggen. Werken met schrijvers doe ik nu eenmaal graag. Ik had zijn boek zien liggen in de boekhandel en was benieuwd naar zijn verhaal.
Marco Balzano
Marco komt uit Milaan, een stad die mij erg na aan het hart ligt. Hij blijkt een vriend te zijn van Marco Rossari, van wie ik een boek vertaalde, en kent ook het centro sociale waar ik in 2005 een tijdje verbleef. We hebben genoeg gespreksstof. Marco is - net als ik - gek op Camogli, in Liguria. Hij zegt dat hij daar veel inspiratie vindt om te schrijven. Ik snap dat wel, ik kom er ook graag.
Marco spreekt volgens mij prima Engels, in elk geval begrijpt hij alles, maar hij vindt het fijner om in zijn eigen taal te spreken. Dus vroeg zijn uitgever of ik ook 's middags aanwezig wilde zijn bij zijn interviews. Hij had een afspraak met Ciao tutti, de Telegraaf en Hebban. Ik leerde hem meteen een beetje kennen.
Crossing Border Festival
's Avonds ging Marco op Crossing Border Festival in gesprek met Arjan Vissers en de Zweedse schrijver Jonas Khemiri. Onderwerp van gesprek: de overeenkomsten en verschillen tussen beide schrijvers en hun laatste boeken. Ze zijn allebei vader, allebei geboren in 1978, hebben allebei lang haar en een voorliefde voor taal. Ze spraken over de invloed van hun gezin op hun werk, over opgroeien in de jaren 80 en over het belang van identiteit. Ze hadden elkaars werk echter niet gelezen, en dat maakte dat het gesprek enigszins moeizaam verliep. Bovendien was het laat op de avond. Iedereen, inclusief ondergetekende die ook kleine kinderen heeft, was moe.
Ik deed in mijn leven al veel bijzondere tolkopdrachten, maar tolken op Crossing Border was wel andere koek. Ik zat naast de schrijver op het podium met een microfoon in mijn hand en vertelde in het Engels wat hij had gezegd. Nu heb ik niet echt podiumvrees, maar zoiets zal ik toch niet snel meer durven.
Ik blijf hier
Nog even over het boek: Het in Trentino (Zuid-Tirol) gelegen Curon, Graun im Vinschgau in het Duits, is een plek op het breukvlak van de geschiedenis. Nadat Mussolini in 1923 aan de macht is gekomen wordt de bevolking het gebruik van hun moedertaal ontzegd. Het Duits wordt zelfs van de grafstenen gewist. Trina, studerend voor onderwijzeres, ziet zich aldus van haar toekomst beroofd. Ze trouwt met Erich, die zich verzet tegen de gedwongen Italianisering van de regio en de aanleg van een dam die het dorp uiteindelijk onder water zal zetten. Sommigen richten hun hoop op nazi-Duitsland. Dit slaat in het dorp en ook in het gezin van Trina en Erich een diepe kloof
Tot dusver de synopsis. Meer zal ik niet verklappen. Tijdens de interviews leerde ik dat Marco bij toeval bij het meer van Resia aankwam en daar die kerktoren uit het water zag steken. Dat beeld raakte hem zo dat hij op zoek ging naar het verhaal erachter. Hij ging op zoek naar ooggetuigen en dompelde zich onder in de geschiedenis. De meeste verhalen beginnen met een beeld, vertelde hij. Hij vond het opmerkelijk dat hij niets wist van deze kerktoren, van deze pijnlijke geschiedenis. Maar dat niet alleen. Hij vond het ook belangrijk om te laten zien hoe een grensdorp (zoals Curon) in tijden van vrede een rijke bron van cultuur- en kennisuitwisseling is, maar in tijden van oorlog een hel op aarde.
Benieuwd geworden? Het boek is hier te koop.
