La Reggia di Caserta, immense en vergane glorie

Loop het station van Caserta uit en je kunt er bijna niet omheen: 47.000 vierkante meter paleis, 1200 kamers en een 3 kilometer lange tuin. Het schijnt het grootste koninklijke verblijf ter wereld te zijn. De Reggia di Caserta speelt een belangrijke rol in een boek dat ik onlangs vertaalde, dus gaan mijn co-vertaalster en ik op audiëntie.

‘Ze noemen het klein Versailles, maar het komt niet eens in de buurt,’ bromt de man naast me in het pendelbusje. Hij komt uit Turijn, vlak bij Frankrijk. ‘Versailles is veel beter onderhouden. Al dat onkruid hier, dat verval,’ verklaart hij. Zelf ben ik nooit in Versailles geweest, maar ik kan me er iets bij voorstellen. Die Fransen zijn daar toch veel beter in?

Een vervallen paleis

Meteen bij aankomst is dat verval al zichtbaar. In de halvemaanvormige gebouwen bij de ingang zit geen glas, de muren zijn beklad met graffiti. Ik heb nooit begrepen waarom iemand zijn of haar ei met een spuitbus op een monumentale muur kwijt moet, maar soit. Toch staat een groot deel van het paleis in de steigers, er wordt aan gewerkt. Dat verpest wel het aanzicht, maar soit. De koning van Napels had duidelijk last van grootheidswaanzin toen hij in 1750 een paleis liet bouwen. Vanhieruit zou hij het koninkrijk Napels regeren. Luigi Vanvitelli - zijn achternaam is een verbastering van het Nederlandse Van Wittel -, de grote bedenker van de barokke kolos, wist er wel raad mee.

Er loopt een groepje toeristen op leeftijd richting de hoofdingang. We leggen er nog een stapje op en komen eerder aan bij de kassa. Je kunt een aantal kamers (appartamenti storici) bezoeken. Allemaal zou niet te doen zijn. De uitgestippelde route brengt ons langs brede trappen, hoge ramen, protserige  overdadigheid. Zoals het een koninklijk paleis betaamt. Kroonluchters zo groot als luchtballonnen hangen dreigend boven ons hoofd. We snellen door het museum heen, de vazen en tierelantijntjes worden ons te veel. Geen centimeter is onversierd gebleven.

Naar buiten

We willen eigenlijk graag naar buiten, naar het park en de fonteinen. Naar de fontein van Aktaion en Artemis, met de twee beeldengroepen die elk een episode uit hetzelfde verhaal vertellen. We doen het hele park te voet. We kunnen ook een fiets huren, of een koets, of met het busje mee. We hebben de tijd en wel zin in een wandelingetje. Heel hard gaan we niet, ik ben 5 maanden zwanger. Een koetsier roept me vanaf de bok zijn felicitaties toe en vraagt of het een jongetje wordt. Ik weet het nog niet, mijn 20-wekenecho is een week uitgesteld omdat ik in Italië zit.

Met onze blik op het einddoel achter in het park lopen we langs bassins en fonteinen, steeds verder omhoog. Af en toe valt er een bui en halen we de paraplu tevoorschijn. Standbeelden worden overwoekerd door mos of missen een lidmaat, de vogelpoep zit er nog op. Langs de randen van de bassins groeit onkruid en het gras is ook al een tijdje niet gemaaid. Misschien is het hoogseizoen nog niet begonnen, er zijn ook maar weinig mensen. Onze inspanning wordt beloond onder de kletterende waterval. We gaan op de rand van de fontein zitten, net als de hoofdpersoon van ons boek, en voelen ons klein, maar gelukkig.

We gaan met het busje terug naar het paleis en ik raak aan de praat met de man uit Turijn. Het werelderfgoed (sinds 1997) had wel wat beter onderhouden mogen worden, vindt hij. 'We laten het allemaal maar versloffen. Het belastinggeld belandt in verkeerde handen.' We hebben een boeiend gesprek over hoe alles in Italië naar de knoppen gaat. En in het zuiden is het allemaal natuurlijk nog erger dan in het noorden. Ik vind dat verval juist wel leuk, dat rauwe randje dat alles net iets minder perfect maakt. Italië is al mooi genoeg.